Ev almadan önce dikkat etmeniz gereken bazı durumlar vardır. Örneğin, tapu kaydına bakmadan ipotekli bir ev alırsanız evinizi kaybedersiniz. Evinizin imar durumuna bakmazsanız, sonucunda kaçak bir yapıyla karşılaşabilirsiniz.

Her şey bunlarla sınırlı değildir. Sadece imzalayacağınız bir basit hatalı evrak doğrultusunda geç teslim edilen bir konutla karşı karşıya kalabilirsiniz. Üstelik imzalanmaması gereken evrakı imzaladığınız için herhangi bir şekilde hakkınızı arayamazsınız. Şimdi bu 10 maddeye kulak vererek kötü senaryolardan olabildiğince uzak durmayı başarabilirsiniz.

1. İpotekli Hacizli Ev Almayın

Ev almadan önce satın alacağınız evin tapu kaydını detaylı bir şekilde incelemelisiniz. Eğer tapu kaydının üzerinde bir ipotek veya haciz varsa, bunu bildiğiniz halde taşınmazı satın alıyorsanız gelecekte yaşanacak durumlardan sorumlu olmuş olursunuz.

Bunun ne anlama geldiğini iyi düşünmeniz gerekmektedir. Bir anlamda satın aldığınız evi kaybetme riskiyle karşı karşıya kalırsınız. Bu nedenle ipotekli ev almamak için biraz çaba göstermeniz gerekmektedir. Daha sonradan ipotek veya haciz süreciyle ve mahkeme süreciyle uğraşmak istemiyorsanız en başından kontrollerinizi düzgün yapmalısınız.

2. İmar Dosyasını İnceleyin

Sadece tapu incelemesi yapmak yeterli değildir. Daha sonra belediyeye gidip imar dosyasını incelemeniz gerekmektedir. Evi konut kredisiyle alıyorsanız banka tarafından oluşturulan raporu da inceleyebilirsiniz. Çünkü bu raporlarda belediyedeki imar dosyaları incelenmektedir.

Belediyedeki imar dosyasının incelemenin temel sebebi binanın ve dairenin mevcut durumunu görmektir. Böylece “Kaçak yapılaşma var mı? Yapı kayıt belgesi var mı?” gibi sorulara cevap bulmuş olursunuz. Ayrıca, belediyenin mevcut arsa ile ilgili düşüncesini öğrenmek isteyebilirsiniz.

Belediyenin mevcut arsa üzerindeki planını incelediğiniz zaman arsanın herhangi bir imar projesi içerisinde olup olmadığını anlamış olursunuz. Bununla birlikte yıkılmakta olan bir binadan daire satın alma hatasına düşmezsiniz. Bu nedenle en başından imar planını incelemek sizin için oldukça iyi bir fikir olacaktır.

3. Aidat Durumunu Kontrol Edin

Ev satın alanların en çok moralinizi bozan şey kira rakamları kadar maliyetli olabilen aidat miktarıdır. Bu özellikle sitelerde yaşayanların en önemli sorunlarından biri haline gelmiş durumundadır. Bu nedenle ev alırken yönetim planını mutlaka incelemelisiniz.

Bir yönetim planı sitede nasıl yaşanacağını, aidatların ne şekilde alınacağını gösteren belgeleri içerir. Bir site içerisinde 1+1 veya 4+1 dairelerin aynı miktarda aidat ödemesi durumuyla karşılaşabilirsiniz. Bu durumda 1+1 bir dairede otururken 4+1 bir dairede oturuyor gibi aidat ödemek zorunda kalabilirsiniz.

4. Sözleşmeye Dikkat Edin

Sözleşme yapmaya karar verdiğiniz zaman bunu noterde gerçekleştirilmesine dikkat etmelisiniz. Yapmış olduğunuz kapsamlı araştırmalar sonrasında alacağınız taşınmazda herhangi bir sorun olmadığına kanaat getirdiyseniz size sunulan ön bilgilendirme formunu imzalamanız gerekmektedir.

Ön bilgilendirme formunda müteahhit bilgileri, dairenin taksitli ve taksitsiz tüm bedeli ve dairenin net-brüt metrekareleri açık bir biçimde belirtilmelidir. İnşaat halinde bir taşınmaz satın almak isterseniz ve müteahhidin elinde herhangi bir tapu mevcut değilse mutlaka noterden satış vaadi sözleşmesi düzenlenmek durumundadır.

5. Cezai Şartlara Dikkat

Müteahhit ile yapacağınız bir konut satış sözleşmesinde tek taraflı olarak cezai şart yazılamayacağını bilmeniz gerekmektedir. Eğer bir sözleşmede tüketici aleyhine tek taraflı cezai şart yazılmışsa Tüketici İl Müdürlüğüne gerekli şikayetin yapılması önemlidir.

Tek taraflı olarak cezai şart yazmış olan müteahhit bu yaklaşımından dolayı 200.000 TL’ye varan cezalar ödemek durumunda kalabilecektir. Dolayısıyla adımınızı sağlam bir biçimde atmalısınız. Daha sonradan uğraşmak istemiyorsanız sözleşmede bu şekilde bir ibare olup olmadığına iyi bakmalısınız.

6. Teminatı Kontrol Edin

Mevcut durumda inşaat halinde olan veya kentsel dönüşüm kapsamında yapılan bir ev alıyorsanız, müteahhidin maliyetin yüzde 10’u oranına kadar teminat sunmak zorunda olduğunu bilmelisiniz. Bu teminatı belediyeden kontrol ettirmelisiniz.

Dönüşüm dışındaki projelerde de Tüketici Kanunun’na göre müteahhit teminat modellerinden birini sunmak zorundadır. Müteahhitler, nakit TL cinsinden para, teminat mektubu, Hazine Müsteşarlığı tarafından ihraç edilen devlet iç borçlanma senedi gibi belgeleri sunabileceklerdir.

7. Geç Teslime Dikkat Edin

Taşınması satın aldıktan sonra müteahhitten teslim almadan önce onu mutlaka detaylı bir şekilde incelemeniz gerekmektedir. Eğer herhangi bir inceleme yapmadan önce “Eksiksiz bir şekilde ve süresinde teslim aldım.” ibarelerini içeren bir sözleşmeye imza atarsanız tüm haklarınızı kaybetmiş olursunuz.

Taşınmazı mutlaka incelemeniz gerekmektedir. İnceleme sırasında eksiklerle karşılaşırsanız bu durumda onu teslim almamanız gerekmektedir. Bunun yerine müteahhide noterden ihtarname göndererek eksikleri ve ayıpları tamamlamasını talep etmelisiniz. Talebiniz yerine getirilmezse dava açmayı düşünebilirsiniz.

8. İskana Dikkat Edin

Müteahhidin iskan almak zorunda olduğunu unutmamalısınız. Binayı teslim aldıktan sonra müteahhit iskan belgesini almıyorsa hata yapıyor demektir. Çünkü iskan belgesini almak onun sorumluluğunda olan bir iştir. Bu işin takipçisi olmak zorundasınız.

Müteahhidin iskan almak istememesinin temel sebeplerini düşünebilirsiniz. Örneğin, müteahhit iskana aykırı inşaat yapmışsa bunu Sulk Hukuk Mahkemesi yoluyla tespit ettirip iskana aykırılıkların giderilmesini istemeniz gerekecektir.

10. Gerçek Bedeli Ortaya Koyun

Alacağınız konutu satan kişi veya emlak sahibi gayrimenkulün değerini düşük göstermek isteyebilecektir. Ancak bunun sonunda tehlikeli bir durumla karşılaşabilirsiniz. Bu yüzden dikkatli olmalı ve daima gerçek bedel üzerinden hareket etmelisiniz.

Maliyet bir şekilde yapılan satışların peşine düşmektedir. Maliye bu işin peşine düştükten sonra aradaki farkı harç olarak almakta hem de ceza kesmektedir. Diğer taraftan satıcının üçüncü kişilere veya bankalara borcu var ise siz tapuyu düşük bedelle satın aldığınız için satışın iptali söz konusu olabilecektir.

10. Haklarınızı Bilin

Konut satın alımında iade haklarınızı bilmeniz çok önemlidir. Aldığınız daireyi herhangi bir gerekçe göstermeden 14 gün içinde iade edebilirsiniz. Bu durumda alınan bedeller tüketiciye iade edilecektir. Tüketici satın alma işleminin 24. ayına kadar belirli bir ceza ödeyerek sözleşmeden dönme şansına sahiptir.

Tüketici vefat etmişse, tüketici sürekli kazançtan mahrum kalmış ön ödemeyi yapamayacaksa, müteahhit yükümlülüklerini yerine getirmemişse hiçbir masraf, vergi, harç ve tazminat ödemeden sözleşmenin iptal edilmesi söz konusudur. Müteahhit projede değişiklik yapmak isterse tüketiciden onay almak zorundadır. Bu onay söz konusu olmazsa tüketici tazminat ve masraf ödemeden iade hakkını kullanabilecektir.